Met zonwering bouw je woningen volgens BENG en TOjuli

De klimaatverandering en de daar bijbehorende maatregelen zetten de bouwsector voor enorme uitdagingen. Vraag je vanaf 1 januari 2021 een vergunning aan voor de bouw van een appartement of grondgebonden woning? Dan moet jouw bouw voldoen aan de eisen voor BENG (bijna energieneutraal bouwen) en TOjuli (beperking van de kans op temperatuur overschrijding).

In deze blog laten we je zien hoe zonwering een belangrijke rol kan spelen bij het voldoen aan de eisen die gelden voor de regelgeving omtrent BENG 1 en TOjuli.

De klimaatwet

De Nederlandse overheid neemt maatregelen om ons land te beschermen tegen de negatieve gevolgen van klimaatverandering. Daarnaast hebben we het doel om verdere opwarming van de aarde te beperken. Het verkleinen van de uitstoot van broeikasgassen kan hier onder andere een aanzienlijke rol in spelen.

Een van de doelstellingen van de Nederlandse klimaatwet is daarom dat Nederland in 2050 C02-neutraal moet zijn. Deze doelstelling van de Nederlandse overheid zet de bouwsector voor een enorme uitdaging: met de alsmaar langere en warmere zomers is het namelijk een hele klus om comfortabele en gezonde woningen te bouwen die bijna energieneutraal (BENG) en geheel aardgasvrij zijn.

BENG en TOjuli

Vraag je vanaf 1 januari 2021 een vergunning aan voor de bouw van een appartement of grondgebonden woning? Dan moet jouw bouwplan voldoende aan de eisen voor BENG (bijna energieneutraal bouwen) en TOjuli (beperking van de kans op temperatuur overschrijding). Belangrijk om te weten is dat:

BENG (bijna energieneutraal bouwen)

BENG (bijna energieneutraal bouwen) bestaat uit een drietal indicatoren die de energieprestatie van een woning weergeven.

• BENG 1 – Energiebehoefte voor verwarmen en koelen
• BENG 2 - Primair fossiel energiegebruik
• BENG 3 - Aandeel hernieuwbare energie

TOjuli

De kans op temperatuuroverschreiding van je woning. Deze wordt uitgedrukt met een indicatiegetal.

BENG 1: Energiebehoefte voor verwarmen en koelen

Verlies van warmte of kou in een woning is onvermijdelijk. Zo verlies je warmte of kou via het dak, de vloer, muren en ramen. BENG 1 is de indicator die aangeeft wat de energiebehoefte van een woning is om de temperatuur in huis stabiel te houden.

Om te zorgen voor een lage BENG 1 indicator kun je rekening houden met:

• Het stedenbouwkundig ontwerp
• De oriëntatie van de woning
• Schilisolatie
• Luchtdichtheid
• Zomernachtventilatie
• (Dynamische) zonwering

Met name dynamische zonwering biedt enorme mogelijkheden om de BENG indicator te beperken. Dynamische zonwering zoals ritsscreens zorgt er namelijk voor dat het warmteverlies via raamdelen enorm beperkt wordt. Daarnaast is het met dynamische zonwering mogelijk zonnestralen toe te laten tot de woning, en zo te profiteren van de zonnewarmte op koudere dagen.

Tojuli

De combinatie van warmere zomers en beter geïsoleerde woningen zorgt ervoor dat er een enorm risico ontstaat op oververhitting van woningen. Dit is niet alleen een probleem voor de gezondheid van mensen, op plekken waar gewerkt wordt zorgt oververhitting namelijk voor een behoorlijke terugloop van de productiviteit. Opties om oververhitting tegen te gaan zijn:

• Voorkomen dat warmte de woning binnentreedt
• Overmatige warmte ventileren
• Passief of actief koelen (actieve koeling gaat ten kosten van de energieprestatie van een woning)

Passieve maatregelen tegen de overschrijding van de temperatuur verdienen de voorkeur. Men kan in dat geval denken aan een overstek maar vooral zonwering zoals ritsscreens hebben een gunstige energieprestatie en verhogen het comfort van de bewoners.

Zonwering of zonwerend glas?

Het toepassen van zonwerend glas tijdens de bouw van een kantoor of woning is een veel gebruikte manier om aan de eisen van BENG en TOjuli regelgeving te voldoen. Het zonwerende glas weert namelijk delen van het binnenvallende zonlicht en zorgt er daarmee voor dat de temperatuur 's zomers niet te hoog oploopt. Echter kleven er diverse nadelen aan zonwerend glas die van invloed zijn op de klimaatbeheersing en het comfort en welzijn van de bewoners van een woning of de gebruikers van een kantoor.

1. Onvoldoende bescherming tegen warmte en schitteringen
In de praktijk blijkt dat zonwerend glas vaak in combinatie wordt gebruikt met zonwering omdat het onvoldoende bescherming biedt tegen opwarming door de zon of tegen vervelende lichtschitteringen.

2. Zonnewarmte gedurende koude maanden
Zonwerend glas is niet dynamisch. Dit betekent dat het glas zowel tijdens de wintermaanden als tijdens de zomermaanden op dezelfde wijze het binnenvallende zonlicht weert. Dit heeft als gevolg dat men tijdens de koude wintermaanden niet kan profiteren van (gratis) verwarming door zonnewarmte.

3. Een tekort aan daglicht
Het zonwerende glas zorgt ervoor dat een belangrijk deel van het lichtspectrum buiten jouw woning of kantoor wordt gehouden. Wist je dat dit gebrek aan daglicht diverse nadelige gevolgen heeft voor je productiviteit?

• Medewerkers die worden blootgesteld aan voldoende daglicht zijn tot 18% meer productief.
  
• Studenten die worden blootgesteld aan voldoende daglicht halen tot 14% hogere toetsscores.
• Mensen die worden blootgesteld aan voldoende daglicht leren of studeren tot 26% sneller.

4. Vertroebeld zicht naar buiten
Met zonwerend glas heb je permanent een 'vertroebeld' zicht naar buiten. Wellicht zou je denken dat je hierdoor minder snel afgeleid bent en geconcentreerder kunt werken. Studies wijzen echter uit dat juist een helder zicht naar buiten zorgt voor verbeterde prestaties zoals:

• Cognitieve processen en het geheugen verbeteren tot wel 25%
• Gesprekken via de telefoon verlopen tot wel 12% sneller
• Ziekenhuisverblijven duren tot wel 8,5% korter
  

Dynamische zonwering zoals ritsscreens bieden een oplossing voor bovenstaande problemen. Het doek van ritsscreens zorgt namelijk voor een aanzienlijk betere wering van het zonlicht. Hierdoor heb je tijdens zomermaanden minder last van de opwarming van de ruimte en minder last van vervelende lichtschitteringen.

Ritsscreens zijn dynamisch omdat deze handmatig of via een geprogrammeerd tijdsschema bediend kunnen worden. Zo kun je door de screens niet of slechts deels te openen juist profiteren van zonnewarmte in de koude wintermaanden.

Tot slot kun je er met ritsscreens ook voor kiezen om slechts delen van het raam te bedekken. Zo zorg je ervoor dat er voldoende daglicht de ruimte binnenkomt en dit niet ten koste gaat van jouw productiviteit! Schijnt de zon niet? Geniet dan van een helder zicht naar buiten.

Bronnen:
https://www.rijksoverheid.nl
Woningbouw volgens BENG en TOjuli LenteAkkoord
The business case fot green building